NİHAT BEHRAM

Pir Sultan ölüme giderken, "Benden selam olsun ev külfetine / Çıkıp ele karşı ağlamasınlar" diyordu. Şiirsel derinliğiyle de ölümsüz bir seçkinlikte olan bu sözün içinde, inandığı yolda yürürken onurlu, başeğmez olma gereğinin anlamı gizlidir. Bu söz ondan ki, bir direniş ruhu olarak yüzyıllar boyu yaşayagelmiştir. Deniz'in idam sehpasına yürümeden az önce yazdığı mektup da aynı sözlerle ve aynı anlamdadır.

Öyle ki bu sözlerin herhangi bir sözcüğünde bile haykırmamak üzere pazarlığa girmiş olsa, bu pazarlık onu idamdan kurtarabilecektir.

Halka olan bağlılık, mazlumun yanında saf tutma, haksızlığa başkaldırı, bu inanç kimliğinin temen özellikleridir. Dünyanın daha aydınlık ve insana yaraşır olması düşüncesi ve duygusuyla yola çıkan Denizgilin, bütün tartışmaların dışında tutulması gereken özellikleridir sosyalizme bağlılık. Yaptıkları her şey, sosyalizm adınadır. Ondan ki son sözlerinde de bu yansımıştır.

Düşüncenin o dönemde derinlik bulduğu noktalardan birisidir yurtseverlik. Ve en önemlisi, sosyalist düşüncenin mayasıyla yoğrulmuş olması nedeniyle, anti-emperyalist oluş bu yurtseverliğin doğal bir parçasıdır. Yani Denizgilin yurtseverliği, anti-emperyalist kimliklidir.

Emperyalizmin, tarihin hiçbir döneminde görülmedik biçimde dünyayı kana ve ateşe buladığı bugün, anti-emperyalist kimlikli yurtseverlik her zamankinden daha büyük önem taşıyor.

***

Türkiye'nin bugünkü başbakanı, kendisini başbakanlığa götürecek yolda, Siirt seçim sonuçlarını, AKP Genel Merkezi'nde, ABD'nin bir eyalet valisi gibi, ABD Başkonsolosu'yla birlikte izleyip, birbirlerini kutlayıp alkışladılar. Gerek bizim tarihimizde gerekse dünya tarihinde, bağımlılık gösterisinin bu denli net yansıyan bir görüntüsü var mıdır, bilmiyorum.

Emperyalizm, halklara kan ve vahşetten başka bir şey taşımıyor. Kimi kez taktığı güler yüzlü maskesi bile halkların, mazlum ulusların, bebeklerin kanından imal edilmiştir.

Denizgili, darağacında öldürülüşlerinin 31. yılında anmayı, bugün her zamankinden daha önemli kılan bir noktadır bu. Onları anışın içini dolduracak öz, açık ve net: Gerçek yurtsever, anti-emperyalisttir.

Şan olsun o insanlara ki, halkının, yurdunun haklının, mazlum ve mahzunun çıkarını, kendi canları dahil her türlü çıkarın üstünde tuttular.

Saydam ve ıslak ölüm
eğer boyunlarına geçirilen ilmikten
gökten bir fırtınayı koparır gibi
koparacaksa ciğerlerini
nefesimi onlara vereceğim
kalbimdeki yaşayan tıpırtıyı
gözlerimi onlara vereceğim
oyarak kirpiklerimle dünyada
acıya ve öfkeye dair
bütün görüntüleri
Urgan demir yollarında
fabrikalarda
gün boyunca çığlığın dinmediği
şehrin uzak semtlerine
doluşan işçilerin
pamuk seline yaprak yaprak dökülen
tütünde zeytinde
çam denizinde ormanların
ve verimsiz düzlüklerinde
kurak toprağın
açlığın can çekişini
tırnakla
terle
susturmaya çalışan yoksul köylerin
gözlerinde parlamaya başlayan
umut için düğümlendi
Saydam ve islak
eğer boyunlarına
geçirilen düğümden
dökecekse körlerin alfabesini
yumruğumu onlara vereceğim
yaşayan yumruğumu
ağzımı onlara vereceğim
yeryüzünün bütün mert ölüleri için
toplayarak kanlı kelimeleri.

Nihat BEHRAM/1971